Τη Δευτέρα 20 Μαρτίου 2023, ημέρα της εαρινής ισημερίας, το σχολείο μας συμμετείχε στην πανελλήνια εκπαιδευτική δράση με τίτλο «Το Πείραμα του Ερατοσθένη για τον Υπολογισμό της Ακτίνας της Γης – 2023».
Η σχολική δράση “Το Πείραμα του Ερατοσθένη για τον Υπολογισμό της Ακτίνας της Γης” ξεκίνησε από το Ε.Κ.Φ.Ε. Σερρών τον Μάρτιο του 2015 με συμμετοχή 38 σχολείων και καθιερώθηκε ως μια ετήσια δράση με συμμετοχή εκατοντάδων σχολείων και χιλιάδων μαθητών από όλη την Ελλάδα. Διοργανώνεται πλέον από την Πανελλήνια Ένωση Υπευθύνων Εργαστηριακών Κέντρων Φυσικών Επιστημών (ΠΑΝΕΚΦΕ) και το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών & Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Το πείραμα αυτό συγκαταλέγεται στα 10 πιο όμορφα επιστημονικά πειράματα στην ιστορία της Φυσικής. Πληροφορίες για το ιστορικό πείραμα από την ιστοσελίδα της ΠΑΝΕΚΦΕ ή του ΙΑΑΔΕΤ.
Πριν από τη δράση έγινε ενημέρωση των μαθητών και εξηγήθηκε γιατί το πείραμα πραγματοποιείται κατά την εαρινή ισημερία, οπότε ο Ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό της Γης και ρίχνει τις ακτίνες του κατακόρυφα σ’ αυτόν. Συνοπτικά η μέθοδος του Ερατοσθένη, που εφαρμόστηκε κατά το θερινό ηλιοστάσιο, και η εξήγηση γιατί την επαναλαμβάνουμε στην ισημερία, στην παρακάτω σελίδα:
Μαθητές από τη Γ’ Γυμνασίου έκαναν σε ομάδες τις μετρήσεις τους το μεσημέρι της 20ής Μαρτίου. Ακολουθώντας τη μέθοδο του πανεπιστήμονα της ελληνιστικής περιόδου, με έναν ορθοστάτη εργαστηρίου και μια μετροταινία, μέτρησαν την ακτίνα του πλανήτη μας.
Αρχικά φρόντισαν με τη χρήση αεροστάθμης να είναι ο ορθοστάτης τους κατακόρυφος, ώστε η ευθεία του να διέρχεται από το κέντρο της Γης, μέτρησαν το ύψος του με τη μετροταινία και τοποθέτησαν ένα χαρτί κατά μήκος της σκιάς του. Την ώρα της μεσουράνησης του Ήλιου (12:34) σημείωσαν πάνω στο χαρτί την άκρη της σκιάς (και όχι της παρασκιάς) και μέτρησαν την απόσταση από τη βάση του ορθοστάτη, δηλαδή το μήκος της σκιάς με τη μετροταινία. Το φύλλο εργασίας που χρησιμοποίησαν είναι το παρακάτω:
Οι συντεταγμένες της αυλής και η απόσταση από τον ισημερινό λήφθηκαν από τους χάρτες της google. Τη συγκεκριμένη ημέρα, η γωνία φ συμπίπτει με το γεωγραφικό πλάτος του τόπου μας.
Με την αναμενόμενη τιμή της ακτίνας της Γης να είναι 6.371 km, οι 4 ομάδες μέτρησαν:
6.331,75 km
6.413,14 km
6375,38 km
και 6.370,07 km !!!
Ο μέσος όρος των μετρήσεων ήταν πολύ κοντά στην πραγματική τιμή: 6.372,59 km, με σφάλμα μόλις 0,02 %.
